Meten is weten is winst

VEGHEL/ZOETERMEER - Door het monitoren van voedselverspilling krijgen bedrijven beter inzicht in hoe en waar de verspilling intern plaatsvindt, en hoe ze daar actie op kunnen ondernemen. Meten is weten! De stichting Samen Tegen Voedselverspilling werkt samen met het bedrijfsleven aan het voorkomen, verminderen en verwaarden van voedselverspilling. Sinds kort is de stichting voor het eerst ook in de vissector actief, met de Visfederatie en een aantal koplopers uit de visbranche.

Iedereen is tegen voedselverspilling. Toch gaat wereldwijd een derde van al het voedsel verloren. In Nederland is dat iets minder, maar toch nog een kwart, in alle schakels. Begin dit jaar was er een presentatie van de Stichting Samen Tegen Voedselverspilling (STV) op de jaarlijkse conferentie van de Visfederatie. Vorige maand hebben de STV en Wageningen University & Research (WUR) de pilot monitoring voedselverspilling afgetrapt in een online bijeenkomst met de Visfederatie en een aantal deelnemende visbedrijven. Op dit moment zijn STV en WUR met die koplopers apart in gesprek.

Tijdens deze gesprekken worden de relevante bedrijfsprocessen in kaart gebracht en bepaald welke reststromen tijdens deze processen ontstaan en waar die naartoe gaan. Op basis van deze inzichten wordt een ‘template op maat’ ontwikkeld die kan worden toegepast voor de gehele sector. De visbedrijven zullen testen of zij met deze template in staat worden gesteld om hun data over voedselverspilling goed en volledig aan te kunnen leveren. WUR gaat de verzamelde data analyseren. De koplopers krijgen terugkoppeling op de resultaten van de monitor.

De planning is dat na het afronden van de pilot in juni 2024 een sectorbrede uitvraag wordt opgestart. Alle visverwerkende bedrijven kunnen dan deelnemen aan de monitor, om een beter beeld te krijgen van zowel de eigen voedselverspilling als hoe die is ten opzichte van het gemiddelde van de visbranche. Hiermee sluit de Visfederatie zich aan bij een lijst met acht andere brancheorganisaties die ook zo’n brede uitvraag faciliteren, zoals COV (slachterijen en uitbeenderijen), NVB (industriële bakkerijen) en Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (retail).

De koplopers in de visbranche zijn Parlevliet & Van der Plas (Heiploeg en Ouwehand), Kennemer Vis (Mayonna en Fish-Partners), Adri & Zoon, Krijn Verwijs en Neerlandia Urk.

Kennemervis Groep

SPAKENBURG - Duurzaamheidscoördinator Jurre Zwinkels: ,,Het tegengaan van voedselverspilling begint bij het juiste inzicht in onze afval en reststromen. De Kennemervis Groep doet aan dit project mee met twee van onze visverwerkende dochters in Spakenburg: Fish-Partners en Mayonna. Het tegengaan van verspilling begint bij het voorkomen, vervolgens kijken we hoe we de bestaande reststromen optimaal kunnen verwaarden. Vis is natuurlijk een waardevol product, waarvan we zo min mogelijk weg willen gooien. Bij Fish Partners wordt gefileerd, en dan heb je altijd versnijdingen. Deze worden in de meeste gevallen al afgevoerd voor diervoeder. Bij Mayonna wordt vis verpakt voor de retail. In dat proces gaan er wel eens dingen mis. Denk aan verkeerde etikettering of gewicht, te veel of te weinig, of met voorraadbeheer, waardoor we met de houdbaarheidsdatum in de problemen kunnen komen. In die gevallen worden de producten uit de stroom gehaald. En dan? Opnieuw verpakken? Naar de voedselbank? Andere toepassingen? Het liefst wil je natuurlijk dat het weer voor menselijke consumptie wordt gebruikt, maar voor dierlijke producten zou ook kunnen. Meer grip op afval en reststromen begint bij de juiste inzichten. En dat is waar we met deze pilot een volgende stap in willen zetten.

De Stichting Tegen Voedselverspilling en WUR hebben een aanpak ontwikkeld om bedrijven inzicht te geven in hun verspillingsstromen. Dit helpt bedrijven om ze uiteindelijk minder te laten verspillen. STV probeert een hele sector bewust te maken van de kansen die er liggen op het tegengaan en het verminderen van verspilling. Deze willen ze ook toepassen op de visbranche, en dat begint met het opvragen van informatie bij de koplopers. Dit resulteert in een benchmark waaraan de hele vissector zich kan laten spiegelen. Uiteindelijk moet dit winst voor de hele branche opleveren. De reststromen stonden bij ons al op de agenda. Voorkomen, beperken en verwaarden daarvan is echt een korte klap naar winst!’’

Krijn Verwijs

YERSEKE - Directeur Caroline Verwijs: ,,Wij vinden het onderwerp voedselverspilling buitengewoon belangrijk. We produceren immers bewust voedsel voor menselijke consumptie; zonde dus als dat geproduceerde voedsel niet geconsumeerd wordt. Als producent in de schelpdiersector zijn we traditioneel al heel erg circulair bezig. We zijn gevestigd aan de Oosterschelde en alle schelpdieren die niet goed genoeg zouden zijn gaan als tarra weer terug op een aangewezen stortlocatie in de Oosterschelde – bekend is de Slipperplaat - en worden daar weer opgenomen in het ecosysteem. Dat geldt ook voor teveel aangevoerde schelpdieren. Zoals bekend is ons productgamma inmiddels verbreed met pelagische vissoorten en witvis. Waar we met deelname in dit project van willen leren is om zo weinig mogelijk onnodig te gaan produceren, verpakken en te transporteren. En tegelijk uiteraard geen nee te hoeven verkopen. De helft van onze productie gaat naar de retail, en met dagverse producten moet dat wel binnen de houdbaarheidsdatum verkocht zijn.’’

Adri & Zoon

YERSEKE - Directeur Adri Bruijnooge: ,,Ik vind voedselverspilling een verschrikking. De dieren en planten zijn ons vanuit de schepping geschonken tot onderhoud van ons lichaam. Dat schept verantwoordelijkheid. Ik kan het niet over mijn hart krijgen om kostelijk voedsel weg te gooien danwel te vernietigen. Je dekt geen tafel voor zeven personen als er maar vier tafelgasten zijn. Je kookt ook geen pan mosselen om een kwart daarvan in de kliko te dumpen. Het heeft immers allemaal geleefd, en is bedoeld voor ons levensonderhoud. Dat is kort gezegd onze drijfveer om mee te doen aan dit project.

We werken met natuurproducten, dus niet alles is perfect. Zoals je weet heb je zalm met blauwe plekken en visfilet met hier en daar een bloeduitstortinkje. Niks mis mee voor consumptie. Die houden we apart. De zalm gaat voor een gereduceerd tarief naar afnemers voor warm gerookte zalm. Zo heeft ook die vis een eigen markt en klandizie met een dunnere portemonnee. Er gaat dus niks verloren. Ja, natuurlijk hebben wij ook overblijfsel. Restproducten gaan gescheiden mee met Van de Groep uit Spakenburg voor eventuele humane consumptie danwel restverwerking voor de diervoederindustrie. Als het niet anders kan is dat ook prima. En als we dan toch iets van onze productie overhouden, dan schenken we dat aan de voedselbank in Goes.

Wij hebben dus geen directe verspilling en werken als een van de koplopers graag samen met de WUR en de Stichting Tegen Voedselverspilling om dit te verifiëren en te onderzoeken of we de waarde van reststromen kunnen maximaliseren. Als grote verwerker zijn we ook bereid om onze gegevens te delen, om zo bij te dragen aan het verminderen van verspilling en het verbeteren van de waarde van restproducten in de vissector.’’