VCU Robotics heeft er zin in

URK – VCU Robotics werkt aan robots in de hele visketen. Eerst aan boord, vervolgens in de visverwerking. Nu lopen er projecten in de visindustrie voor het inpakken van zalmmoten, het verder automatiseren van platvisfileerlijnen en het door een robot vers verpakken van tong op de afslag. ,,We hebben er zin in!’’

Arie Baak en Maarten Post begonnen vijf jaar geleden als stagiairs (studie werktuigbouwkunde aan de hogeschool Windesheim) bij de VCU met de ontwikkeling van robotarmen. De VCU schakelde door en nam de studenten in dienst. De eerste grote klus was de ontwikkeling van een gripper om verse platvis aan boord op te kunnen pakken. Dat koste veel hoofdbrekens, maar lukte goed en op de techniek is ook patent aangevraagd en verkregen. Sinds twee jaar staat er nu een robot die op de MDV 1 de platvis al aan boord sorteert. Tot volle tevredenheid.

Paneerlijn

Inmiddels heeft VCU Robotics als zelfstandig dochterbedrijf met Post en Baak aan het roer een eigen kantoor ingericht op de benedenverdieping van Visveiling Urk. En het personeelsbestand is gegroeid tot vijf. Die zijn allemaal fulltime aan de slag voor uitsluitend visprojecten. Een testopstelling staat bij de VCU-TCD aan de Urkervaart in een loods.

Bij NorthSeafood Holland wordt de paneerlijn sinds begin dit jaar bediend door een pick and place-unit met drie robotarmen. De robotarmen pakken bevroren filet op en leggen die op de paneerband. Voor harde bevroren vis werd weer een andere gripper ontwikkeld. Zeker als je met ploegendiensten werkt neemt de robot veel werk uit handen.

Zalmmoten

Een vervolgstap zette VCU Robotics in de groeiende zalmbusiness. Momenteel wordt bij de VCU voor Korf Vis een unit met vier robotarmen gebouwd voor het oppakken en nauwkeurig inleggen van geportioneerde zalm op de Multivac-lijn, alles bij elkaar 200 mootjes per minuut. 

Voor deze unit is weer een andere gripper ontwikkeld. ,,Onze salmon double gripper, die dus twee mootjes tegelijk oppakt. Hiervoor hebben we weer speciale zuignappen met vacuüm grippers ontwikkeld en daar ook patent op verkregen. Gigantisch veel tijd hebben we daarin gestoken. Want zalmmoten zijn weer heel anders dan verse vis of diepvriesfilet. Maar de kunst was vooral ook om de mootjes exact in de mal te leggen, en dat is gelukt! Met inleggen van de mootjes in plaats van deze in de mal te laten vallen maken wij het verschil’’, zegt Baak. 

De vier robotarmen doen het werk van zes personen aan de zalmlijn. Voor voldoende ruimte voor de grote robotunit is de Multivac-lijn van Korf Vis met 2,5 meter verlengd.

Scholfileerlijn

VCU Robotics wordt meerdere malen genoemd in het nieuwe Visserij Ontwikkel Plan (VOP) met investeringsplannen voor de landzijdige kant van de visketen. Het Urker bedrijf is partner in de projecten ‘Het verregaand automatiseren van de visverwerkingsindustrie’ (samen met bedrijven Kramer Fish, Neerlandia en Korf Vis in Urk) en ‘Machinaal sorteren van tong’ (samen met de visafslag in Vlissingen). De LNV-subsidiebijdrage is respectievelijk 800.000 en 230.000 euro.

Veranderingen in de Noordzeevisserij – ook als gevolg van overheidsmaatregelen – hebben grote gevolgen voor met name de platvisindustrie. Baak legt het plan uit ,,Zeker de scholbedrijven hebben de afgelopen jaren klappen gehad. Om die te helpen opvangen zal er geautomatiseerd moeten worden. Bedrijven hebben zich al verbreed, en op de scholfileerlijnen wordt uiteraard ook geïmporteerde platvis gefileerd. Die platvis moet op de bok allemaal nog handmatig opgelegd worden. Dat willen we automatiseren met een robot. Dat positioneren steekt nauw, want het moet met de kop naar voren en de zwarte kant moet altijd boven. Daar zullen we dus oplossingen voor moeten zien te vinden. De doelstelling is om minimaal 60 scholletjes of alternatieven per minuut op te leggen voor de fileermachine.’’

De Zeeuwse visafslag wil investeren in een tongsorteermachine (op gewicht in plaats van grootteklasse), en daarbij onderzoeken of de tong gelijk door een robot in polystyreen doosjes ingepakt kan worden. Het machinaal inpakken van de verse tong is compleet nieuw en de uitdaging voor VCU Robotics.

Inhaalslag

VCU Robotics kijkt ook over de grenzen heen. Vorige week gaven Post en Baak op uitnodiging van de BIM een presentatie in de Ierse hoofdstad Dublin. BIM is het staatsagentschap dat verantwoordelijk is voor de ontwikkeling van de Ierse visindustrie. 

Arie Baak besluit: ,,De grote agrarische sector loopt wat automatisering en robotisering betreft voorop. Ook wel logisch, als je kijkt naar de schaalgrootte. De diversiteit in de viswereld is groot en het werken met wildgevangen vis heel anders. Maar de visketen gaat nu wel een grote inhaalslag maken. We gaan er voor en hebben daar veel zin in!’’

MVD 1 ‘Immanuël’

Sinds de zomer van 2022 wordt de schol aan boord van de MDV-1 gesorteerd door een pick-and-place systeem van VCU Robotics. Machinist Henk Kramer daarover op LinkedIN:

,,Over het algemeen is de werking van de robot betrouwbaar en goed te noemen. We hebben weinig onderhoud aan het systeem en als er wat is met de visionsoftware, kan het probleem op afstand worden verholpen. Het programma zelf is ook voor een leek te begrijpen, we kunnen zelf instellen wat er gesorteerd moeten worden en waar deze sortering moet worden geplaatst. Mechanische problemen kunnen we zelf oplossen, maar die zijn nihil.

In de zomerdag als we op schol liggen gebruiken we de robot en de vision het meest om de schol te sorteren in 4 soorten. We sorteren de schol nu op lengte, maar we kunnen ook op gewicht sorteren. De robot kan de schol heel precies op lengte sorteren. Ook de snelheid van het oppakken en deponeren van een schol in een stortkee is heel snel. Ik heb zelden gezien dat met invoeren van de schol de robot het niet bij kan houden.
We varen in de zomerdag met z’n vijven. Bij het verwerken van de vis staat 1 man achter de stripmachine, 1 bij de sorteerlijn en 2 man zoekt en sorteert de vis in soorten. Ondanks dat het sorteren van de schol een extra taak is voor de bemanning, levert het niet meer of minder werk op en verwerken we de vangst in dezelfde tijd. En de kwaliteit van de schol is constant omdat we de koelketen niet onderbreken in de afslag, vanwege het aanleveren van alreeds gesorteerde schol.

 In de winterdag liggen we op inktvis. Dan staat de sorteerlijn uit en gebruiken we alleen de band om de vis naar voren te brengen.’’

Kansen voor West

De verdere automatisering van de zalmlijn bij Korf Vis vindt plaats met steun van Kansen voor West. Kansen voor West is het samenwerkingsverband van de vier randstadprovincies (Noord- en Zuid-Holland, Utrecht en Flevoland) en de vier grote steden Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht. Deze hebben gezamenlijk een programma gemaakt om de regionale economie een innovatieve impuls te geven. Dit gebeurt door het geven van subsidies aan het bedrijfsleven in de regio. Het programma wordt voor een belangrijk deel gefinancierd door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO).

Kansen voor West schrijft op LinkedIN: ,,PrecisionPack, ontwikkeld door VCU Robotics in samenwerking met Korf Vis en Wageningen Research. Dit project heeft als doel een geavanceerd pick-and-place systeem te ontwikkelen voor de zalmverwerkende industrie. Terwijl sommige delen van het zalmverwerkingsproces al grotendeels zijn geautomatiseerd, zoals het fileren en portioneren, zal dit consortium een systeem ontwikkelen dat deze stappen volledig automatiseert en menselijke handelingen overbodig maakt. Het innovatieve systeem maakt gebruik van high-flow vacuüm grippertechniek die geen schade achterlaat op het product, en AI-detectiesoftware voor kwaliteitscontrole.

Ondersteund door EFRO, met een investering van 333.333,34 euro.’’